3V-methoden

Verantwoord proefdiergebruik houdt onder andere in dat je altijd nagaat of er mogelijkheden zijn voor Vervanging, Vermindering of Verfijning (3V-methoden). Informatie hierover kun je halen uit literatuur, databestanden en websites.

Vervanging

Kun je bepaalde resultaten ook verkrijgen zonder proefdieren? Er vinden op dit moment revolutionaire ontwikkelingen plaats binnen de in-vitro-methoden. Voorbeelden daar van zijn een organoïde (gekweekte cellen in 3D) een body-on-a-chip (gekweekte cellen op een computerchip). Daarmee kunnen cellen in interactie met elkaar of met stoffen worden bestudeerd. Zo kunnen orgaansystemen worden nagebootst voor wetenschappelijk onderzoek zonder dieren te gebruiken. Denk vooraf na of je (delen van) dierproeven kunt vervangen. Zoek bijvoorbeeld in de NAT-database of stel je vraag aan de Helpdesk van TPI Utrecht (Transitie Proefdiervrije Innovatie Utrecht).

Vermindering

Of het nu gaat om licht of ernstig ongerief, het is altijd beter om er zo min mogelijk dieren aan bloot te stellen. Tegelijk moet het aantal dieren voldoende groot zijn om betrouwbare conclusies te kunnen trekken uit het onderzoek. Een belangrijke factor is een goede proefopzet: het goed toepassen van statische methoden om met zo min mogelijk dieren significante resultaten te krijgen, de juiste modelkeuze en een uitgekiende fok, zodat er zo min mogelijk fok‘overschot’ ontstaat. Maar ook de ethische afweging (weegt de aantasting van het welzijn bij het proefdier op tegen het belang van het onderzoek?) en het nauwkeurig publiceren van methoden en resultaten spelen een rol.

Verfijning

Eén van de manieren om verantwoord om te gaan met het gebruik van proefdieren is: het verminderen van de pijn of stress van dieren, ofwel een minimale aantasting van hun welzijn. Dit kan door het bewustzijn of de pijnbeleving via anesthesie of pijnstilling te beïnvloeden, maar ook door te zorgen voor een optimale huisvesting, proefopzet en aandacht voor het gedrag van het proefdier. Verder is het belangrijk dat de medewerkers die met de dieren werken de juiste kennis en ervaring hebben.

Advies nodig?

Heb je advies nodig over 3V-methoden, neem dan contact op met ons of met het 3Rs Centre, waarmee wij nauw samenwerken.